پاسخ به ۵۰ سوال رایج در حوزه داوری
اگر به دنبال دانستن هر آنچه باید درباره داوری و رأی داور بدانید هستید، این پست مخصوص شماست! سعی کردیم پرتکرارترین سوالات کاربران را جمعآوری و به زبان ساده و علمی پاسخ دهیم.
۱. حکم داوری چیست؟
حکم داوری یا همان رأی داور، تصمیمی است که فرد یا هیأت داوران در خصوص اختلاف بین طرفین میگیرند؛ این رأی از نظر قانون، مانند رأی دادگاه، لازمالاجراست مگر اینکه به آن اعتراض شود.
۲. آیا رأی داوری قطعی است؟
رأی داوری پس از پایان مهلت اعتراض (۲۰ روز از ابلاغ) قطعی و لازمالاجرا میشود. فقط در صورت وجود ایرادات قانونی، امکان ابطال آن در دادگاه وجود دارد.
۳. ابلاغ رأی داور خارج از مهلت چه تاثیری دارد؟
اگر رأی داور پس از پایان مدت داوری صادر یا ابلاغ شود، از موجبات ابطال رأی است (طبق ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی).
۴. مرضیالطرفین یعنی چه؟
یعنی فردی که با رضایت و توافق دو طرف دعوا به عنوان داور انتخاب میشود. مثلاً اگر علی و رضا برای حل اختلافشان یک نفر را انتخاب کنند، او داور مرضیالطرفین است.
چه کسانی میتوانند داور باشنددر این پست بخوایند
۵. مدت زمان ابطال رأی داور چقدر است؟
مهلت اعتراض و درخواست ابطال رأی داور ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی است (برای افراد مقیم خارج، ۲ ماه).
۶. تفاوت اعتراض به رأی داور و ابطال رأی داور چیست؟
اعتراض به رأی داور همان درخواست ابطال است؛ در قانون آیین دادرسی مدنی برای داوری چیزی به نام «تجدیدنظر» یا «واخواهی» وجود ندارد، بلکه فقط میتوان درخواست ابطال داد.
۷. مراحل بعد از ابطال رأی داور چیست؟
اگر دادگاه رأی داور را باطل اعلام کند، رسیدگی به اختلاف بین طرفین دوباره در دادگاه ادامه پیدا میکند.
۸. موارد ابطال رأی داور چیست؟
طبق ماده ۴۸۹ ق.آ.د.م، مهمترین موارد: رأی مخالف قانون باشد، داور از اختیارش خارج شده باشد، بعد از پایان مدت رأی صادر کرده باشد، صلاحیت نداشته باشد، قرارداد داوری بیاعتبار بوده باشد و... (موارد دقیقتر را میتوانی اینجا مطالعه کنی ).
۹. رأی وحدت رویه داوری چیست؟
یعنی رأیی که هیأت عمومی دیوان عالی کشور برای یکسانسازی رویه محاکم در خصوص داوری صادر میکند؛ مثلاً درباره اینکه هزینه ابطال رأی داور مالی است یا غیرمالی، رأی وحدت رویه شماره ۸۳۶ صادر شده است.
۱۰. ابطال رأی داور خارج از مهلت چگونه است؟
در حالت عادی فقط تا ۲۰ روز از ابلاغ امکان ابطال وجود دارد، اما اگر عذر موجهی وجود داشته باشد (مثلاً بیماری یا حوادث غیرمترقبه)، ممکن است دادگاه استثنائاً رسیدگی کند.
۱۱. ابلاغ رأی داور خارج از مهلت
اگر داور رأی را پس از پایان مدت مقرر صادر یا ابلاغ کند، این موضوع از دلایل مهم ابطال رأی است و میتوان به دادگاه مراجعه کرد.
۱۲. رأی داوری چیست؟
تصمیم نهاییای که داور یا هیأت داوران درباره اختلاف دو طرف میگیرند؛ معمولاً بهصورت کتبی صادر و به طرفین ابلاغ میشود.
۱۳. رأی وحدت رویه در خصوص ابلاغ رأی داور چیست؟
در این خصوص هیچ رای وحدت رویه ای وجود ندارد ، تنها رأی وحدت رویه شماره ۸۳۶ اعلام میکند که دعوای ابطال رأی داور حتی اگر موضوع آن مالی باشد، از نظر هزینه دادرسی، غیرمالی است.
همه چیز در مورد ابلاغ رای داور کلیک کنید
۱۴. مهلت اجرای رأی داور چقدر است؟
اگر محکومعلیه ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای داوری آن را اجرا نکند، طرف مقابل میتواند درخواست صدور اجراییه کند.
۱۵. اگر رأی داور اجرا نشود چه باید کرد؟
میتوان به دادگاه ارجاعکننده دعوا به داوری یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد، مراجعه و تقاضای صدور اجراییه کرد.
۱۶. اجرای رأی داور در صلاحیت کدام دادگاه است؟
دادگاهی که دعوا را به داوری ارجاع داده یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد.
۱۷. آیا رأی داوری قابل ابطال است؟
بله، اگر یکی از موارد قانونی (مثلاً مخالفت با قانون یا صدور خارج از مدت) وجود داشته باشد، رأی داور قابل ابطال است.
۱۸. اعتراض به رأی داوری چگونه است؟
با ثبت دادخواست در دادگاه صالح (معمولاً دادگاه حقوقی محل وقوع دعوا یا اموال) و بیان دلایل قانونی اعتراض.
۱۹. بعد از ابلاغ رأی داور چه باید کرد؟
اگر رأی به نفع شماست، بعد از بیشت روز از ابلاغ درخواست اجراییه کنید. اگر رأی به ضررتان است و ایراد قانونی دارد، در مهلت قانونی (۲۰ روز) اعتراض و ابطال را درخواست کنید.
۲۰. آیا اعتراض به رأی داور مانع اجرای آن میشود؟
خیر، مگر اینکه دلایل اعتراض قوی باشد و دادگاه قرار توقف اجرا صادر کند.
شرایط توقف رای داور بیشتر بدانید
۲۱. آیا رأی داور قابل اعاده دادرسی است؟
در حقوق داوری، چیزی به نام اعاده دادرسی نداریم؛ فقط میتوانید ظرف مهلت قانونی درخواست ابطال کنید.
۲۲. آیا مشاور املاک میتواند داور باشد؟
بله، اگر طرفین او را داور مرضیالطرفین انتخاب کنند، منعی ندارد.
۲۳. هزینه داوری چقدر است؟
حقالزحمه داور طبق تعرفه رسمی قوه قضائیه است و معمولاً به نسبت ارزش خواسته تعیین میشود (در قرارداد میتوانید توافق دیگری هم داشته باشید).
۲۴. آیا رأی داور اعتبار امر مختوم دارد؟
بله، بعد از قطعی شدن رأی داور و اجرای آن، دیگر نمیتوان درباره همان موضوع دوباره دعوا مطرح کرد (اصل اعتبار امر مختومه).
۲۵. آیا رأی داور قابل تجدیدنظر است؟
خیر، رأی داور قابل تجدیدنظر یا واخواهی نیست، فقط امکان درخواست ابطال در مهلت قانونی وجود دارد.
۲۶. چه مواردی قابل ارجاع به داوری نیست؟
دعاوی مربوط به جرایم، ورشکستگی، نکاح، طلاق و نسب، طبق قانون قابل ارجاع به داوری نیستند.
۲۷. مدت داوری چقدر است؟
مدت داوری معمولاً توسط طرفین تعیین میشود؛ اگر تعیین نشده باشد، طبق قانون سه ماه از تاریخ ابلاغ موضوع به داور است.
۲۸. مدت داوری در صورت عدم تعیین مدت در قرارداد؟
سه ماه، مگر اینکه طرفین تمدید کنند یا قانون ترتیب دیگری مقرر کند.
۲۹. موجد حق یعنی چه؟
موجد حق به معنی قانونی است که منشأ حق یا تکلیف برای افراد ایجاد میکند؛ مثلاً قانون مدنی یا قانون تجارت.
پست قوانین موجد حق
۳۰. ابلاغ رأی داور با اظهارنامه چگونه است؟
شیوه ابلاغ مهم است اگر طرفین توافق نموده اند که ابلاغ از طریق اظهارنامه انجام شود، داور میتواند رأی را با اظهارنامه رسمی به طرفین ابلاغ کند؛ این روش بیشتر در دعاوی خصوصی رایج است.
۳۱. متن اظهارنامه ابلاغ رأی داور باید چه باشد؟
در متن باید به صراحت موضوع اختلاف، شماره قرارداد داوری و متن کامل رأی ذکر شود و امضا و تاریخ داشته باشد.
۳۲. مهلت ابلاغ رأی داور چقدر است؟
ابلاغ و صدور هردو باید در مهلت داوری انجام شود ، معمولاً بلافاصله پس از صدور رأی است؛ اگر تأخیر شود و از مدت داوری بگذرد، امکان ابطال رأی وجود دارد.
۳۳. دستور توقف اجرای رأی داور چیست؟
اگر دلایل اعتراض به رأی قوی باشد، دادگاه میتواند به طور موقت اجرای رأی را تا تعیین تکلیف اعتراض متوقف کند.
۳۴. رأی وحدت رویه ابطال رأی داور چیست؟
در این خصوص رای وحدت رویه ای وجود ندارد. تنها رأی وحدت رویه شماره ۸۳۶ اعلام میکند که دعوای ابطال رأی داور حتی اگر موضوع آن مالی باشد، از نظر هزینه دادرسی، غیرمالی است.
۳۵. شکایت از داور مرضی الطرفین چگونه است؟
اگر داور مرتکب تخلف یا سوءنیت شود (مثلاً تبانی)، طرفین میتوانند به دادگاه شکایت و خسارت مطالبه کنند یا ابطال رأی را بخواهند.
۳۶. تبانی داور با خواهان چه عواقبی دارد؟
اگر اثبات شود داور با یک طرف تبانی کرده، رأی صادره قابل ابطال و حتی ممکن است داور مسئول خسارت شناخته شود.
۳۷. هزینه داوری با کیست؟
معمولاً به عهده طرفین است، مگر اینکه در قرارداد یا رأی داور طور دیگری مقرر شده باشد.پست مربوط به حق الزحمه داور
۳۸. هزینه داوری در املاک چقدر است؟
بسته به ارزش ملک و توافق طرفین متغیر است؛ اگر توافقی نباشد، طبق تعرفه رسمی محاسبه میشود.
۳۹. سقف حقالزحمه داوری چقدر است؟
مطابق آییننامه قوه قضائیه، حقالزحمه داوری بر اساس ارزش خواسته است و سقف آن در موضوعات مالی 150 میلیون تومان است.
۴۰. مدت زمان ابطال رأی داوری چقدر است؟
همان ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی (برای افراد خارج از کشور، ۲ ماه).
۴۱. وکیل متخصص داوری چه کمکی میکند؟
وکیل متخصص داوری میتواند در تنظیم قرارداد داوری، انتخاب داور مناسب، پیگیری اعتراض و ابطال رأی داور، و اجرای رأی کمک کند.
اگر سوالت را در لیست نمیبینی یا نیاز به توضیح بیشتری داری، در بخش نظرات همین پست بپرس یا با من تماس بگیر!
سوالات جدید یا بهروزرسانیها به این پست اضافه خواهد شد تا همیشه مرجع کامل داوری برایت باشد.
هنوز نظری برای این پست ثبت نشده است.