غیرمالی بودن دعوای ابطال رأی داوری؛ بررسی رأی وحدت رویه شماره ۸۳۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور
چکیده مطلب
یکی از مهمترین پرسشها درباره دعاوی مربوط به رأی داور این است که آیا دعوی ابطال رأی داوری مالی است یا غیرمالی؟ این موضوع هم بر هزینه دادرسی تأثیر دارد و هم بر فرآیند رسیدگی. دیوان عالی کشور در رأی وحدت رویه شماره ۸۳۶ مورخ ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ به این ابهام پایان داده است.
اصل موضوع
بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، پس از صدور رأی داوری اگر یکی از طرفین به رأی معترض باشد، میتواند طی مهلت قانونی (معمولاً ۲۰ روز از ابلاغ رأی)، دعوی ابطال رأی داوری را در دادگاه صالح مطرح کند. اما همیشه اختلاف بوده که این دعوی مالی است (و باید هزینه دادرسی بر اساس خواسته مالی پرداخت شود) یا غیرمالی (و مشمول تعرفه دعاوی غیرمالی است).
رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور چه میگوید؟
مطابق رأی وحدت رویه شماره ۸۳۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور:
دعوای ابطال رأی داوری، حتی اگر موضوع اختلاف مالی باشد، یک دعوای غیرمالی محسوب میشود. بنابراین هزینه دادرسی آن باید مطابق تعرفه دعاوی غیرمالی دریافت گردد.
دلایل رأی
هیأت عمومی دیوان عالی کشور در این رأی با تکیه بر ماهیت دعوای ابطال رأی داوری و استناد به ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی اعلام کرده است که:
- هدف از دعوای ابطال رأی داور، اعتراض به خودِ رأی است و رسیدگی به ماهیت اختلاف انجام نمیشود.
- حتی اگر رأی داوری مربوط به یک اختلاف مالی باشد، طرح دعوای ابطال رأی داور فقط منجر به بیاعتبار شدن یا ابقاء رأی خواهد شد و دادگاه وارد اصل اختلاف نمیشود.
- لذا این دعوا از نظر ماهوی، غیرمالی تلقی میشود.
اهمیت عملی رأی برای وکلا و مردم
۱. هزینه دادرسی کمتر:
کسانی که قصد دارند رأی داور را ابطال کنند، دیگر مجبور به پرداخت هزینه دادرسی مالی (که معمولاً بالاتر است) نیستند و کافی است هزینه دعاوی غیرمالی را بپردازند.
۲. یکسانسازی رویه قضایی:
پیش از این، بعضی شعب دادگاهها، ابطال رأی داوری را مالی و برخی غیرمالی میدانستند؛ این رأی وحدت رویه، معیار واحد و الزامآور برای همه محاکم ایجاد کرده است.
در خصوص شرایط ابطال رای داور به این مطلب مراجعه کنید
سوالات متداول
۱. آیا اگر رأی داور مربوط به ملک یا پول باشد باز هم دعوی ابطال غیرمالی است؟
بله، طبق این رأی وحدت رویه، موضوع اختلاف هر چه باشد، هزینه دادرسی دعوی ابطال رأی داور بر اساس دعاوی غیرمالی محاسبه میشود.
۲. اگر دادگاه رأی داوری را ابطال کند، رسیدگی به اصل اختلاف چگونه انجام میشود؟
در این صورت اختلاف به دادگاه صالح ارجاع میشود تا طبق تشریفات قانونی به ماهیت دعوا رسیدگی کند.
۳. آیا این رأی برای همه محاکم لازمالاتباع است؟
بله، آرای وحدت رویه دیوان عالی کشور برای همه دادگاهها و مراجع قضایی الزامآور است.
هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی در مرحله بدوی و تجدیدنظر چقدر است؟
یکی از سؤالات رایج برای کسانی که میخواهند دعوای ابطال رأی داوری مطرح کنند، میزان هزینه دادرسی است. چون دعوای ابطال رأی داوری طبق رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور «غیرمالی» محسوب میشود، هزینه آن طبق تعرفه دعاوی غیرمالی محاسبه میگردد.
بر اساس آخرین تعرفه ابلاغی قوه قضائیه (سال ۱۴۰۳):
- در مرحله بدوی:
هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی در دادگاههای حقوقی، مبلغ ثابت ۲۰۰ هزار تومان است (این مبلغ ممکن است هر سال با بخشنامه جدید تغییر کند). - در مرحله تجدیدنظر:
برای اعتراض و طرح دعوای غیرمالی در مرحله تجدیدنظرخواهی (دادگاه تجدیدنظر استان)، هزینه دادرسی ۱۵۰ هزار تومان است.
نکته مهم : چون صرف تقدیم دادخواست برای ابطال رای داور موجب توقف اجرای رای نیست لذا باید تقاضای صدور دستور موقت از دادگاه نمود و امکان دادر دادگاه برای توقف رای از شما در خواست واریز مبلغی نماید که در پست مرتبط با دستور موقت به توضیح آن پرداختیم.
دستور موقت
جمعبندی و توصیه حقوقی
اگر از رأی داور ناراضی هستید و به آن اعتراض دارید، نگران هزینههای بالای دادرسی نباشید؛ دعوای ابطال رأی داوری طبق رأی وحدت رویه جدید دیوان عالی کشور غیرمالی است و هزینه کمی دارد.
اما طرح صحیح این دعوا و جمعآوری دلایل قانونی نیاز به مشاوره با یک وکیل مجرب در حوزه داوری دارد.
در صورت نیاز به مشاوره تخصصی در خصوص اعتراض به رأی داور و فرآیند ابطال رأی، با من تماس بگیرید.
هنوز نظری برای این پست ثبت نشده است.