متن ماده
ماده ۴۸۹ – رأی داوری در موارد زیر باطل است و قابلیت اجرایی ندارد:
۱ – رأی صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد.
۲ – داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده رأی صادر کرده است.
۳ – داور خارج از حدود اختیار خود رأی صادر نموده باشد. در اینصورت فقط آن قسمت از رأی که خارج از اختیارات داور است ابطال میگردد.
۴ – رأی داور پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد.
۵ – رأی داور با آنچه در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است مخالف باشد.
۶ – رأی بهوسیله داورانی صادر شده که مجاز به صدور رأی نبودهاند.
۷ – قرارداد رجوع به داوری بیاعتبار بوده باشد.
مقاله کامل در خصوص ابطال رای داور
مقاله کامل در خصوص دفاع از اعتبار رای داری
مقاله اقدامات بعد از ابطال رای داور
توضیح مختصر و ساده
این ماده مهمترین موارد بطلان رأی داوری را بیان میکند. هرچند رأی داور مانند حکم دادگاه الزامآور است، اما در موارد زیر باطل بوده و قابل اجرا نخواهد بود:
- رأی برخلاف قوانین آمره و موجد حق صادر شود.
- داور به موضوعی خارج از دعوای داوری ورود کند.
- داور از حدود اختیاراتش فراتر رود (در این حالت فقط بخش زائد باطل است).
- رأی پس از پایان مهلت قانونی داوری صادر یا تسلیم گردد.
- رأی داور مخالف اسناد رسمی معتبر (مثل اسناد املاک یا اسناد ثبتشده در دفاتر رسمی) باشد.
- رأی توسط شخصی صادر شود که حق یا مجوز داوری نداشته است.
- قرارداد اصلی داوری از ابتدا بیاعتبار باشد.
نکات کاربردی
- حفظ نظم عمومی: قانونگذار برای جلوگیری از سوءاستفاده یا صدور آرای ناعادلانه، شرایط بطلان رأی داور را پیشبینی کرده است.
- بطلان نسبی یا مطلق: در مواردی مثل بند ۳، فقط بخشی از رأی که خارج از اختیار داور صادر شده، باطل میشود و بقیه اعتبار دارد.
- ارتباط با اجرای رأی: رأیی که باطل است هیچگاه قابلیت اجرایی ندارد و دادگاه مکلف به صدور برگ اجرایی نخواهد بود.
- نقش اسناد رسمی: اگر رأی داور برخلاف سند رسمی معتبر باشد، رأی داور مردود است زیرا اسناد رسمی اولویت دارند.
- اعتبار قرارداد داوری: اگر اساس قرارداد داوری بیاعتبار باشد (مثلاً به دلیل فقدان اهلیت یا مغایرت با قانون)، رأی صادره نیز از اعتبار ساقط خواهد بود.
هنوز نظری برای این پست ثبت نشده است.