بازداشت کردن محکومعلیه رأی داوری
مقدمه
رأی داوری همانند رأی دادگاه، پس از قطعی شدن، لازمالاجراست. اما بسیاری از افراد نمیدانند روند اجرای رأی داوری چگونه است و اگر محکومعلیه (یعنی کسی که علیه او رأی صادر شده) از اجرای رأی خودداری کند، آیا امکان بازداشت او وجود دارد؟ این سؤالات هم برای موکلین و هم وکلا بسیار مهم است.
مراحل اجرای رأی داور
۱. قطعی و لازمالاجرا بودن رأی داوری
بر اساس ماده ۴۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر محکومعلیه تا بیست روز پس از ابلاغ رأی داوری، آن را اجرا نکند، ذینفع میتواند از دادگاه صلاحیتدار درخواست صدور اجراییه کند.
۲. درخواست صدور اجراییه
دادگاه پس از بررسی رأی داور (و اطمینان از عدم وجود ایراد شکلی یا قانونی)، برگه اجراییه صادر میکند. این اجراییه مثل اجراییه رأی دادگاه، مبنای اقدامات اجرایی خواهد بود.
۳. اقدامات اجرایی
- توقیف اموال محکومعلیه
- برداشت از حسابهای بانکی
- ممنوعالخروج کردن
- و در صورت لزوم، بازداشت محکومعلیه مطابق مقررات
آیا امکان بازداشت محکومعلیه رأی داوری وجود دارد؟
بله، کاملاً ممکن است
برابر مواد قانونی، در دعاوی مالی اگر محکومعلیه ظرف ۱۰ روز پس از ابلاغ اجراییه، مالی برای پرداخت محکومبه معرفی نکند و مالی از او به دست نیاید، محکومله میتواند تقاضای بازداشت او را مطرح کند.
این موضوع در ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی و ماده ۴۹ قانون اجرای احکام مدنی نیز پیشبینی شده و رأی داور از این جهت، تفاوتی با رأی دادگاه ندارد
شرایط مهم برای بازداشت محکومعلیه رأی داوری
- رأی داور باید قطعی و لازمالاجرا باشد (فرصت اعتراض سپری شده یا اعتراض همراه با دستور موقت نباشد).
- صدور اجراییه توسط دادگاه انجام شده باشد.
- محکومعلیه مالی برای توقیف معرفی نکرده یا مالی از او شناسایی نشده باشد.
- محکومیت، صرفاً مالی باشد (برای محکومیتهای غیرمالی مانند الزام به انجام کار، بازداشت ممکن نیست).
دادگاه صالح برای صدور اجراییه رأی داور کدام است؟
یکی از سوالات پرتکرار موکلان و حتی بسیاری از وکلا این است که پس از صدور رأی داور، برای اجرای رأی و صدور اجراییه باید به کدام دادگاه مراجعه کرد؟
بر اساس ماده ۴۸۵ و ۴۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه صالح برای صدور اجراییه رأی داوری عبارت است از:
- دادگاهی که دعوا را به داوری ارجاع کرده است (در صورتی که داوری از طریق دادگاه تعیین شده باشد)
- یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد (در صورتی که داور به موجب قرارداد خصوصی یا توافق طرفین تعیین شده باشد و موضوع اساساً در دادگاه مطرح نبوده باشد)
در واقع، اگر دادگاه در روند رسیدگی، پرونده را به داوری ارجاع داده باشد، همان دادگاه مرجع صدور اجراییه است. اما اگر داوری خارج از دادگاه و فقط بر اساس توافق طرفین انجام شده باشد، باید به دادگاهی مراجعه کرد که صلاحیت رسیدگی به اصل موضوع دعوا را دارد؛ معمولاً این دادگاه محل اقامت خوانده یا دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول (در دعاوی ملکی) خواهد بود.
آیا میتوان اجرای رأی داوری را متوقف کرد؟ (دستور موقت)
بله، اگرچه رأی داور پس از قطعی شدن و صدور اجراییه مثل رأی دادگاه لازمالاجراست و در صورت استنکاف محکومعلیه حتی امکان بازداشت او وجود دارد، اما در شرایط خاص، محکومعلیه میتواند با ارائه دلایل و مدارک قوی به دادگاه، درخواست دستور موقت برای توقف اجرای رأی داوری را مطرح کند.
طبق ماده ۴۹۳ قانون آیین دادرسی مدنی، اعتراض صرف به رأی داوری مانع اجرا نیست، اما اگر دادگاه تشخیص دهد دلایل اعتراض قوی است و اجرای رأی ممکن است موجب ورود ضرر جبرانناپذیر شود، میتواند قرار توقف اجرای رأی داور را تا رسیدگی نهایی صادر کند. معمولاً دادگاه در این حالت از معترض تأمین مناسب نیز اخذ میکند.
این نکته بهویژه برای محکومعلیههایی که ادعای بطلان رأی یا ایرادات مهم دارند اهمیت زیادی دارد؛ زیرا بدون دستور موقت، رأی داوری قابلیت اجرا و حتی بازداشت محکومعلیه را دارد. (شرایط ابطال رای داور)
نکته کلیدی:
توصیه میشود چه به عنوان محکومله (برای تسریع در اجرا) و چه به عنوان محکومعلیه (برای توقف اجرا)، حتماً پیش از هر اقدامی با وکیل متخصص داوری مشورت کنید تا بهترین استراتژی حقوقی انتخاب شود.
نکته کاربردی برای موکلین
اگر رأی داوری به نفع شما صادر شده و محکومعلیه اجرا نمیکند:
- سریعاً درخواست صدور اجراییه کنید.
- اگر مالی معرفی نشد، به استناد قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، تقاضای بازداشت بدهید.
- با وکیل متخصص در اجرای احکام و داوری مشورت کنید تا بهترین راهکار را انتخاب کنید.
نمونه رأی دادگاه درباره بازداشت محکومعلیه رأی داوری
رأی شعبه 12 دادگاه عمومی تهران:
در این پرونده، محکومعلیه رأی داوری از پرداخت مبلغ محکومبه خودداری کرد. دادگاه پس از صدور اجراییه و احراز عدم وجود مال، دستور بازداشت محکومعلیه را صادر نمود و تصریح کرد:
«اجرای رأی داوری، طبق ماده ۴۸۸ ق.آ.د.م، تابع مقررات اجرای احکام است و بازداشت محکومعلیه در دعاوی مالی امکانپذیر است.»
در مورد اجرای رای داور بیشتر بدانید.
جمعبندی و ارتباط با وکیل
اجرای رأی داور تفاوتی با اجرای رأی دادگاه ندارد و همه ضمانتاجراهای قانونی، از جمله بازداشت محکومعلیه، در مورد آرای داوری نیز قابل اعمال است. اگر نیاز به وکیل برای اجرای رای داوری خود دارید و یا در روند اجرای رأی داوری با مشکل مواجه شدید یا محکومعلیه اموال خود را پنهان کرده است، از طریق پل های ارتباطی با من در ارتباط باشید .
سوالات متداول درباره بازداشت محکومعلیه رأی داوری
۱. آیا رأی داوری مثل رأی دادگاه ضمانت اجرای بازداشت دارد؟
بله؛ اگر رأی داور قطعی باشد و محکومعلیه مالی معرفی نکند یا پرداخت نکند، امکان بازداشت او طبق مقررات وجود دارد.
۲. برای صدور اجراییه رأی داوری باید به کدام دادگاه مراجعه کرد؟
به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد یا دادگاهی که دعوا را به داوری ارجاع داده است.
۳. بازداشت محکومعلیه رأی داوری همیشه امکانپذیر است؟
بازداشت فقط در دعاوی مالی و در صورت نبود مال از محکومعلیه قابل اعمال است؛ در محکومیتهای غیرمالی، بازداشت اجرا نمیشود.
هنوز نظری برای این پست ثبت نشده است.