🟩نحوه تنظیم دادخواست مطالبه ارز خارجی (دلار،یورو،درهم)
مقدمه:
اجمالی از تحولات حقوقی در دعاوی ارزی
در سالهای اخیر، با گسترش معاملات خدماتی و تجاری مبتنی بر ارزهای خارجی، دعاوی مربوط به مطالبه ارز از بدهکار از یک مسأله فرعی به یکی از چالشهای اصلی رویه قضایی تبدیل شده است.
هرگاه تعهد به پرداخت ارز خارجی مشروع و قابل اجرا در داخل کشور باشد، دادگاه مکلف است حکم به پرداخت اصل ارز تعهد شده صادر کند و تنها در صورت وجود منع قانونی یا عدم امکان تحویل ارز، میتواند معادل ریالی به نرخ روز پرداخت را مقرر نماید.
این تحول، اهمیتی راهبردی برای وکلای فعال در دعاوی مالی دارد، زیرا تنظیم دقیق خواسته بهصورت ارزی، مبنای حفظ کامل ارزش اقتصادی طلب محسوب میشود.
عناصر و ساختار حقوقی دادخواست مطالبه ارز خارجی
۱. مشخصات طرفین
مشخصات کامل خواهان و خوانده یا نماینده قانونی آنان باید بدون هرگونه اختصار درج شود. در دعاوی ارزی، چنانچه یکی از طرفین شخص حقوقی تجاری یا بینالمللی باشد، درج شماره ثبت و شناسه ملی ضروری است؛ زیرا صلاحیت دادگاه و تشخیص نوع تعهد تابع همین اطلاعات است.
۲. ستون خواسته
نمونه نگارش استاندارد خواسته:
مطالبه مبلغ پنجهزار (۵۰۰۰) دلار آمریکا یا معادل ریالی آن بر مبنای نرخ روز پرداخت، بابت قرارداد مورخ ۱۴۰۲/۰۷/۱۵، به انضمام خسارات تأخیر تأدیه و کلیه هزینههای قانونی.
🔹 نکات مهم برای خواسته:
- نوع ارز باید دقیق و بیابهام ذکر شود (دلار آمریکا، یورو، درهم امارات و…).
- در صورتی که شرط خاصی در قرارداد درباره نرخ تبدیل یا خسارت تأخیر درج شده، آن را نیز در خواسته بگنجانید.
۳. دلایل و منضمات دادخواست
برای اثبات طلب ارزی، وجود اسناد محکم ضروری است:
- قرارداد اصلی که تعهد پرداخت ارزی را مقرر کرده باشد؛
- رسید یا حواله بانکی ارزی، پیام سوئیفت یا سند انتقال وجه؛
- اظهارنامه رسمی ارسالی به بدهکار؛
- صورتحساب یا گواهی عدم پرداخت صادره از مؤسسه مالی؛
- مکاتبات رسمی یا پیامهای تأیید پرداخت بین طرفین؛
- در صورت ارایه خدمات، فاکتور یا گزارش کارشناسی که میزان خدمت یا کالا را مشخص کرده باشد.
همچنین توصیه میشود نرخ روز ارز در زمان طرح دعوی، ضمیمه شود تا دادگاه در تشخیص ارزش نسبی مبنای اولیه داشته باشد.
۴. شرح دعوی (بیان ماوقع)
نمونه نگارش حرفهای:
طبق قرارداد مورخ ۱۴۰۲/۰۷/۱۵ فیمابین خواهان و خوانده، مقرر گردیده بود خوانده در قبال خدمات مشاوره تجاری، مبلغ پنجهزار دلار آمریکا به خواهان پرداخت نماید. علیرغم انجام کامل موضوع قرارداد توسط خواهان، خوانده از پرداخت وجه ارزی امتناع ورزیده و بدهی مزبور تا کنون بلاوصول مانده است.
نظر به اینکه نوع ارز پرداختی در قرارداد مشخص بوده و احراز تعهد ارزی محرز است، بر اساس مواد ۱۰ و ۲۲۵ قانون مدنی مطالبه اصل ارز مشروع و قانونی است. لذا خواهان صدور حکم به پرداخت مبلغ مذکور را استدعا دارم.
۶. خواسته نهایی در انتهای دادخواست
صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ … (مثلاً پنجهزار دلار آمریکا) بابت اصل دین موضوع قرارداد مورخ … به انضمام کلیه خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه از تاریخ استحقاق تا اجرای کامل حکم، با لحاظ قابلیت پرداخت به صورت ارز اصلی یا معادل ریالی آن به نرخ روز پرداخت.
🔹ملاحظات فنی و راهبردی
- دقت در واحد ارز: اگر مبلغ دعوی به چند ارز مختلف است، هر یک باید جداگانه در ستون خواسته قید گردد.
- دفع ایراد تبدیل خواسته: همواره تصریح کنید که خواسته به ارز اصلی است، تا دادگاه آن را «به ریال» تبدیل نکند.
- اختیار اجرا: در زمان اجرای حکم، چنانچه بدهکار تسلیم ارز را ناممکن دانست، مأمور اجرا صرفاً مجاز است نرخ روز ارز را ملاک قرار دهد، نه نرخ زمان صدور رأی.
- قابل طرح بودن در محاکم ایران: تا زمانی که پرداخت ارز ممنوع شرعی یا قانونی نداشته باشد، این دعاوی در دادگاههای عمومی محل اقامت خوانده یا محل انعقاد قرارداد قابل طرح است.
🔸نمونه خلاصه برای ثبت درسامانه ثنا
خواسته: مطالبه مبلغ پنجهزار دلار آمریکا بابت قرارداد مورخ ۱۴۰۲/۰۷/۱۵، یا معادل ریالی آن به نرخ روز پرداخت، به انضمام کلیه خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه.
دلایل: تصویر قرارداد، رسید پرداخت مقدماتی، اظهارنامه رسمی، آرای وحدت رویه و مستندات نرخ ارز.
شرح دعوی: خوانده با وجود تعهد ارزی محرز، از پرداخت وجه خودداری کرده و بدهی همچنان باقی است؛ لذا خواهان صدور حکم بر پرداخت ارز اصلی یا معادل ریالی روز آن را استدعا دارد.
🟩 نتیجهگیری
تنظیم دادخواست مطالبه ارز خارجی زمانی مؤثر است که نوع ارز، مبنای تعهد، و نحوه پرداخت با دقت در متن خواسته تصریح شود. رعایت عبارات حقوقی مشخص از تبدیل نادرست ارز به ریال و تضییع ارزش واقعی طلب جلوگیری میکند.
این دقت، نهفقط در مرحله دادرسی، بلکه در هنگام صدور اجراییه و وصول واقعی طلب نیز نقش تعیینکننده دارد.
هنوز نظری برای این پست ثبت نشده است.