🧑⚖️ ارجاع به کارشناس در داوری | بررسی حقوقی و چالشهای عملی
✅ آیا داور میتواند موضوع را به کارشناس ارجاع دهد؟
مطابق ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی مدنی:
« طرفین باید اسناد و مدارک خود را به داوران تسلیم نمایند. داوران نیز میتوانند توضیحات لازم را از آنان بخواهند و اگر برای اتخاذ تصمیم جلب نظر کارشناس ضروری باشد، کارشناس انتخاب نمایند. .»
این ماده بهصراحت اختیار رجوع داور به کارشناس را بهرسمیت میشناسد. که داور، در صورت نیاز و بهمنظور روشنشدن موضوع، میتواند با مسئولیت خودش کارشناس انتخاب کند.
⏳ چالش مهم: محدودیت زمانی در داوری
یکی از تفاوتهای مهم داوری با دادرسی قضایی، محدود بودن مدت داوری است. بر اساس ماده ۴۸۴ ق.آ.د.م، داور باید ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ قبول داوری، رأی صادر کند مگر اینکه طرفین مدت دیگری را تعیین کنند.
در این میان، ارجاع به کارشناسی ممکن است باعث اتلاف وقت و خارج شدن از مهلت داوری شود. اگر نظر کارشناس دیر ارائه شود و رأی داور نیز پس از انقضای مدت صادر گردد، این رأی طبق بند ۱ ماده ۴۸۹ ق.آ.د.م قابل ابطال است. برای مطالعه دقیقتر، به مقاله ما با عنوان ابطال رأی داوری مراجعه کنید.
💰 پرداخت دستمزد کارشناس در داوری چگونه است؟
در دادرسی قضایی، مطابق ماده ۲۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی، هزینه کارشناسی باید ظرف یک هفته از سوی طرف ذینفع پرداخت شود. اما در داوری که مهلت رسیدگی محدود است، این مهلت ممکن است با زمان باقیمانده برای صدور رأی همخوانی نداشته باشد.
✅ بنابراین در داوری پیشنهاد میشود که داور مهلت کوتاهتری برای پرداخت دستمزد کارشناس و تحویل نظریه تعیین کند (مثلاً ۳ روز کاری)، تا صدور رأی از محدوده زمانی خارج نشود.
🤔 آیا داور ملزم به پذیرش نظر کارشناس است؟
خیر. نظر کارشناس برای داور الزامآور نیست. داور باید بر اساس تشخیص خود تصمیم بگیرد و میتواند نظر کارشناس را نپذیرد یا حتی در صورت لزوم، موضوع را به هیأت کارشناسی ارجاع دهد. این نکته نیز مؤید استقلال داور در رسیدگی است، برخلاف دادگاه که در بسیاری موارد، به تشخیص کارشناس وزن بیشتری میدهد.
🧠 تفاوت مهم دیگر: تخصص داور در برابر قاضی
در رسیدگی قضایی، قاضی در مسائل فنی و تخصصی حتی اگر خودش متخصص باشد، نمیتواند رأساً نظر بدهد و باید از کارشناس استفاده کند؛ اما در داوری، معمولاً داور بر اساس تخصص فنی یا صنفی خود انتخاب میشود و این امکان وجود دارد که خود داور بدون نیاز به کارشناس، نظر فنی بدهد. مثلاً در یک اختلاف فنی ساختمانی، ممکن است مهندس عمران بهعنوان داور انتخاب شده باشد و نیازی به ارجاع به کارشناس احساس نکند.
جمعبندی هوشمندانه ✅
- داور میتواند راسا موضوع را به کارشناس ارجاع دهد (ماده ۴۷۶ ق.آ.د.م).
- مهلت محدود داوری یک چالش جدی برای استفاده از کارشناسی است.
- تأخیر در دریافت نظریه ممکن است منجر به صدور رأی خارج از مهلت و در نتیجه ابطال رأی داوری شود.
- پرداخت هزینه کارشناسی باید در مهلتی کوتاه تعیین شود.
- نظر کارشناس برای داور الزامآور نیست.
- داور برخلاف قاضی میتواند با تکیه بر تخصص خود، بدون ارجاع به کارشناس نظر بدهد.
ارتباط با وکیل متخصص ابطال رأی داوری تهران
اگر نیاز به مشاوره تخصصی درباره مباحث داوری از جمله: اعتراض یا ابطال رأی داور و یا اجرای رای داور دارید، کافی است با من تماس بگیرید.
من، مهدی سلمانیان، وکیل پایه یک دادگستری و دانشآموخته حقوق خصوصی دانشگاه تهران، سالهاست که بهصورت تخصصی در حوزه داوری و ابطال رأی داوری در تهران فعالیت میکنم.
تماس بامن
هنوز نظری برای این پست ثبت نشده است.