مطالبه حقوقی از صرافی نوبیتکس: راهنمای ساده و تخصصی برای کاربران ایرانی
۱. مقدمه: چالش حقوقی معاملات در نوبیتکس
بازار ارز های دیجیتال و پلتفرم هایی مانند نوبیتکس، با وجود تسهیل معاملات و ارائه خدمات مالی نوین، چالش های حقوقی خاص و پیچیدهای را برای کاربران ایرانی به وجود آوردهاند. ماهیت غیرمتمرکز یا متمرکز این پلتفرم ها، همواره محل مناقشه بوده و تعریف دقیق رابطه حقوقی میان کاربر و صرافی یک نقطه کانونی در دعاوی قضایی است.
۱.۱. چارچوب قراردادی حاکم بر رابطه با نوبیتکس
مهمترین نکته در پیگیری حقوقی علیه نوبیتکس، درک این واقعیت است که رابطه حقوقی شما با این صرافی در وهله اول بر اساس «شرایط خدمات» یا «توافقنامه کاربری» تنظیم شده است. این سند، که معمولاً به صورت الکترونیکی و با کلیک بر روی “قبول دارم” پذیرفته می شود، در سیستم حقوقی ایران در حکم یک قرارداد الکترونیکی تلقی میگردد.
- الف- ماهیت حقوقی قرارداد: این قرارداد، حقوق و تعهدات متقابل طرفین، از جمله مسئولیت های صرافی در قبال امنیت دارایی ها، نحوه اجرای دستورات برداشت، و مکانیزم های حل اختلاف را مشخص می کند. هرگونه ادعای حقوقی باید با استناد به نقض مفاد این قرارداد آغاز شود.
- ب- موارد رایج بروز اختلاف: اختلافات حقوقی با نوبیتکس معمولاً حول محور های زیر شکل می گیرند:
- مسدود شدن غیرموجه حساب کاربری: مسدود شدن حساب ها، اغلب تحت عنوان رعایت مقررات مبارزه با پولشویی یا اقدامات احتیاطی امنیتی صورت میگیرد. اثبات غیرموجه بودن این اقدام، کلید موفقیت در دعوی است.
- تأخیر طولانی مدت در پردازش تراکنش ها: شامل تأخیر در واریز یا برداشت وجوه ریالی از طریق سامانه های بانکی داخلی پایا/ساتنا یا تأخیر در ارسال رمزارزها معمولاً به دلیل ازدحام شبکه یا اشکالات فنی داخلی صرافی.
- عدم اجرای تعهدات فنی یا پشتیبانی: عدم پاسخگویی به تیکت ها، یا عدم اجرای دستورات احراز هویت مجدد در شرایط اضطراری.
- مشکلات ناشی از فیشینگ یا هک: هرچند نوبیتکس مدعی امنیت است، اما در صورت اثبات سهل انگاری صرافی در تأمین زیر ساخته های امنیتی، مسئولیت می تواند متوجه آنها باشد.
۲.۱. مبانی قانونی پیگیری دعاوی
پیگیری حقوقی موفقیت آمیز مستلزم ارجاع به قوانین کلیدی در نظام حقوقی ایران است:
- قانون تجارت الکترونیکی: چهارچوب اساسی حاکم بر قراردادهای منعقدشده از طریق سامانه های الکترونیکی.
- قانون پولشویی و آیین نامه های مرتبط: از آنجا که نوبیتکس موظف به رعایت این قوانین است، اختلافات مربوط به مسدودی حساب ها غالباً به این حوزه گره میخورد.
- قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات: در مواردی که ادعای کلاهبرداری، تحصیل مال ازطریق نامشروع یا دسترسی غیرمجاز (هک) مطرح باشد.
- آیین دادرسی مدنی: برای طرح دعاوی حقوقی (مطالبه وجه، الزام به انجام تعهد، مطالبه خسارت.)
۲. ارتباط مؤثر با وکیل متخصص در پرونده های نوبیتکس
موضوعات مرتبط با ارزهای دیجیتال نیازمند یک رویکرد بین رشته ای هستند. یک وکیل معمولی ممکن است در درک فنی تراکنش های بلاکچینی یا مکانیزم های KYC/AML صرافی ها دچار مشکل شود.
۳.۲. تعیین صلاحیت مراجع قضایی
یکی از مراحل کلیدی، تعیین این است که شکایت باید در کدام مرجع مطرح شود:
- دادگاه حقوقی: زمانی که ماهیت دعوا نقض قرارداد، الزام به انجام تعهد (مانند باز کردن حساب مسدود شده)، یا مطالبه وجه یا خسارت ناشی از تأخیر باشد. این دعاوی معمولاً تحت صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی محل فعالیت صرافی (تهران) یا محل اقامت خوانده قرار می گیرند.
- دادسرا و دادگاه کیفری: در صورتی که شائبه جرم مطرح باشد، مانند:
- اثبات کلاهبرداری عمدی توسط مدیران صرافی.
- اثبات دسترسی غیرمجاز یا سرقت (هک) که صرافی در تأمین امنیت آن کوتاهی کرده است.
- نکته تخصصی: بسیاری از پرونده ها ابتدا با شکایت کیفری آغاز شده و سپس اگر جرم محرز نشد، به دعوی حقوقی تبدیل میشوند.
۴. مراحل عملیاتی طرح شکایت حقوقی
در صورتی که مذاکرات و اخطارهای اولیه نتیجه ندهد، مراحل قضایی به شرح زیر دنبال می شود:
۱.۴. مرحله اول: اخطار رسمی و جمع آوری دلایل
قبل از طرح دعوی، وکیل باید اخطار رسمی مبتنی بر تخلف از مفاد قرارداد خدمات به آدرس ثبت شده یا ایمیل رسمی نوبیتکس ارسال کند. این اخطار باید شامل مهلت مشخصی برای رفع مشکل (مثلاً ۷۲ ساعت) باشد.
2.۴. مرحله دوم: استعلامات قضایی و اجرای حکم
پس از پذیرش دعوی، مرحله حساس استعلامات آغاز می شود. مقام قضایی باید از نوبیتکس و در صورت نیاز از بانک مرکزی یا پلیس فتا استعلام کند که چرا حساب مسدود شده یا تراکنش انجام نشده است.
- چالش استعلام از صرافی: صرافی ها ممکن است در پاسخگویی به استعلامات قضایی، به دلیل حفظ محرمانگی اطلاعات مشتریان دیگر یا دلایل امنیتی، مقاومت کنند. وکیل باید با استناد به قوانین آیین دادرسی، مرجع قضایی را متقاعد سازد که اطلاعات مورد نیاز برای احراز حقیقت (مانند لاگهای سرور یا سوابق پشتیبانی داخلی) باید در اختیار دادگاه قرار گیرد.
۵. سوالات متداول کاربران نوبیتکس
این بخش به رایج ترین ابهامات حقوقی کاربران می پردازد:
پرسش ۱: آیا نوبیتکس تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی است؟
پاسخ: در حال حاضر، صرافی های ارز دیجیتال در ایران به طور مستقیم تحت نظارت بانکی و شبیه به بانک ها و مؤسسات مالی سنتی نیستند. با این حال، آنها تابع قوانین کلی کشور در زمینه مبارزه با پولشویی، تامین مالی تروریسم و ساماندهی بازار ارزهای دیجیتال هستند. شکایات معمولاً به استناد نقض تعهدات قراردادی یا قوانین عمومی نه لزوماً نظارت مستقیم بانکی پیگیری میشوند.
پرسش ۲: در صورت مسدود شدن حساب کاربری، مراحل قانونی چیست؟
پاسخ: الف- داخلی: ارائه کامل مستندات به پشتیبانی و تلاش برای حل مشکل ظرف یک هفته. ب- اخطار رسمی: ارسال اخطار حقوقی توسط وکیل. ج- طرح دعوی: در صورت عدم نتیجه، طرح دعوی حقوقی (مطالبه انجام تعهد یا جبران خسارت) در صلاحیت دادگاه عمومی یا شکایت کیفری درصورت وجود شائبه مجرمانه در مراجع قضایی ذیصلاح.
پرسش ۳: مدت زمان رسیدگی به شکایات علیه صرافی چقدر است؟
پاسخ: این زمان به شدت متغیر است. پرونده های ساده حقوقی ممکن است ۶ تا ۹ ماه به طول انجامد. پرونده هایی که نیاز به ارجاع به کارشناسی رسمی دادگستری برای ارزیابی میزان خسارت نوسانی ارز های دیجیتال یا استعلامات پیچیده از نهادهای نظارتی مانند پلیس فتا، بانک مرکزی دارند، ممکن است بیش از یک سال به طول بیانجامند.
پرسش ۴: اگر رمز دومرحلهای (2FA) را گم کنم، وکیل چگونه میتواند کمک کند؟
پاسخ: در این حالت، تمرکز شکایت از صرافی به اثبات مالکیت قطعی تغییر می کند. صرافی ها به دلایل امنیتی، اغلب حاضر به بازنشانی 2FA بدون حکم قضایی نیستند. وکیل باید با ارائه کامل مدارک هویتی اولیه (کارت ملی، سلفی احراز هویت) و سوابق تراکنش ها، از دادگاه تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر الزام نوبیتکس به بازنشانی 2FA یا اعطای دسترسی موقت را نماید.
پرسش ۵: آیا میتوان نوبیتکس را به دلیل نوسانات بازار ارز محکوم کرد؟
پاسخ: خیر. نوبیتکس صرفاً یک بستر معاملاتی است و در برابر نوسانات ذاتی بازار رمزارزها مسئول نیست. مسئولیت آن صرفاً در قبال تعهدات قراردادی خود مانند امنیت پلتفرم و اجرای به موقع دستورات است.
۶. نتیجه گیری و توصیه های نهایی
موفقیت در دعاوی مرتبط با نوبیتکس، ترکیبی از سرعت عمل در جمع آوری مستندات دقیق و تخصص حقوقی در زمینه فناوری مالی است. این حوزه به سرعت در حال تکامل است و رویکردهای سنتی حقوقی ممکن است کارآمد نباشند.
توصیه های کلیدی:
- ثبت سریع: بلافاصله پس از بروز مشکل (مسدودی یا تأخیر)، کلیه اقدامات خودکار را متوقف کرده و شروع به ثبت اسکرین شات و ذخیره لاگها نمایید.
- مشاوره تخصصی: از مشاوره با وکلایی که سابقه کار با پرونده های فینتک و ارز دیجیتال دارند، غفلت نکنید.
- تفکیک شکایت: همزمان با پیگیری حقوقی برای جبران خسارت، در صورت وجود شائبه جرم، شکایت کیفری را نیز در پلیس فتا مطرح نمایید.
اقدام زودهنگام پس از بروز مشکل، شانس شما را برای بازیابی دارایی یا حقوق از دست رفته به طور چشمگیری افزایش میدهد، پیش از آنکه مدارک حیاتی نزد صرافی به دلیل سیاست های نگهداری داده ها حذف شد.
برای مطالعه بیشتر در خصوص مطالبه ارزهای دیجیتال به مقاله ذیل مراجعه کنید.
هنوز نظری برای این پست ثبت نشده است.